Suplementy diety wspomagające odchudzanie – czy działają?

W poprzednim artykule (Leki wspomagające odchudzanie) mogłeś przeczytać o lekach jakie są obecnie stosowane w zwalczaniu otyłości. Jak zapewne wiesz jest ich niewiele i są dostępne tylko na receptę. Jest to spory problem dla pacjentów chcących zrzucić nadmiarowe kilogramy. W związku z tym alternatywą wydają się być suplementy diety wspomagające odchudzanie.

Większość z nich zawiera kilka składników, które według mechanizmu działania można podzielić na 3 podstawowe grupy:

• zapobiegające wchłanianiu tłuszczów lub węglowodanów
• zwiększające termogenezę  i nasilające przemianę materii
• hamujące łaknienie lub powodujące uczucie sytości [4].

Najliczniejszą grupę składników preparatów wspomagających odchudzanie stanowią środki przyspieszające przemianę materii. Takie działanie przypisuje się m.in. kofeinie, kwasowi hydroksycytrynowemu (HCA), cholinie, lecytynie, L-karnitynie czy koenzymowi Q-10.

Kofeina

Najczęściej stosowaną substancją przyspieszającą przemianę materii jest kofeina, którą ma pobudzać ośrodek przemiany materii, co nasila glikolizę i lipolizę. Poza kawą kofeinę znajdziemy m.in. w preparatach z guaraną (Paullinia cupana) oraz – co może zaskakiwać– w zielonej herbacie (Camelia sinensis). Zielona herbata jest także bogatym źródłem związków polifenolowych i katechin. Te pierwsze działają antyoksydacyjnie i regulująco na metabolizm lipidów, te drugie zmniejszają proliferację komórek tłuszczowych, obniżają jelitowe wchłanianie tłuszczów i zmniejszają lipogenezę  [8]. Picie zielonej herbaty obniża również stężenie cholesterolu w organizmie i działa pobudzająco. [4,9].

Synefryna, HCA

Poza kofeiną stymulantem ma być także synefryna pozyskiwana z owoców pomarańczy gorzkiej (Citrus aurantium) [10]. Działanie zarówno stymulujące, jak i wpływające na metabolizm przypisuje się z kolei kwasowi hydroksycytrynowemu (HCA) zawartemu w ekstrakcie indyjskiej rośliny przyprawowej (Garcinia cambogia). Uważa się, że hamując syntezę kwasów tłuszczowych, zapobiega on gromadzeniu się zbędnej tkanki tłuszczowej. W transporcie cząsteczek tłuszczu uczestniczą również lecytyny, które ponadto ułatwiają trawienie tłuszczów, a także zmniejszają ryzyko rozwoju miażdżycy, gdyż obniżają poziom frakcji LDL (low density) cholesterolu i  triacylogliceroli, podwyższają z kolei poziom HDL (high density) [8].

L-karnityna i chrom

Suplementy diety wspomagające odchudzanie zawierają też L-karnitynę. Występuje ona naturalnie w naszym organizmie i odgrywa zasadniczą rolę w utlenianiu kwasów tłuszczowych. Zwiększa ich transport do mitochondriów, w których zachodzi ich spalanie – z tego powodu przypisuje się jej działanie „spalające tłuszcz” [4]. W regulacji gospodarki węglowodanowej bierze udział z kolei chrom.  Wchodzi w skład czynnika tolerancji glukozy, który wiąże się z insuliną i wzmaga jej działanie oraz przyspiesza proces przemiany materii [8].

Błonnik

Sposobem na zmniejszenie apetytu może być także stosowanie preparatów pęczniejących takich jak śluzy i błonnik pokarmowy, które zwiększają wypełnienie żołądka i przyspieszają pasaż jelitowy. Surowce te absorbują wodę, pęcznieją w przewodzie pokarmowym, zwiększają objętość pokarmu, wpływając w ten sposób na hamowanie uczucia głodu [4,8].

Suplementy diety wspomagające odchudzanie – czy działają?

Uważa się, że racjonalne i regularne stosowanie suplementów odchudzających połączone ze zmianą nawyków żywieniowych może przyczynić się do redukcji masy ciała [4]. Z drugiej strony badania oceniające skuteczność suplementów odchudzających są niewystarczające, a wyniki dotychczasowych badań nie przynoszą optymistycznych rezultatów. Między innymi nie potwierdzono w nich odchudzającej aktywności takich substancji jak kofeina, synefryna czy L-karnityna. Co więcej, substancjom takim jak yerba mate czy guarana brakuje jakichkolwiek dowodów potwierdzających skuteczność w odchudzaniu. Dowiedziono jej za to w przypadku zielonej herbaty i związków chromu. Autorzy przeglądu oceniającego skuteczność suplementów diety stosowanych w redukcji masy ciała wskazują także na efektywność uzupełnienia diety w produkty wysokobłonnikowe, podkreślając jednocześnie ryzyko działań ubocznych prawdopodobnych w następstwie suplementowania produktów przyspieszających metabolizm zawierających m.in. kofeinę czy synefrynę. Bardzo ważne jest kupowanie suplementów odchudzających z bezpiecznego źródła czyli apteki. Suplementy zakupione w innych miejscach mogą zawierać w swoim składzie substancje niedozwolone takie jak sterydy anaboliczne czy agoniści receptora ß-2 [9].  

Pierwszą część artykułu znajdziesz tutaj:

Leki wspomagające odchudzanie – czy takie istnieją?

Piśmiennictwo:

1. Czopek A, Zagórska A, Pawłowski M., Przegląd najważniejszych preparatów stosowanych w leczeniu otyłości, MEDICINA INTERNACIA R E V U O, 2016; N-ro 1 (106):20-25
2. Brończyk-Puzoń A, Nowak J, Koszowska A, Dittfeld A, Dziąbek E., Algorytm leczenia otyłości, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, vol 8, no 5, 211–216
3. Tsigos C, Hainer V, Basdevant A, Finer N, Fried M, Mathus-Vliegen E, Micic D, Maislos M, Roman G, Schutz Y, Toplak H, Zahorska-Markiewicz B., for the Obesity Management Task Force of the European Association for the Study of Obesity, Obes Facts. 2016 Sep; 9(4): 273–283
4. Cegielska-Perun K, Pstrągowski M, Bujalska-Zadrożny M., Suplementacja i farmakoterapia otyłości, Lek w Polsce VOL 23 NR 6-7’13 (266/267):55-62
5. Kusz-Rynkun A, Walicka M, Marcinowska-Suchowierska E., Farmakologiczne leczenie otyłości Pharmacological treatment, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 5B, 2013
6. Olszanecka-Glinianowicz M, Filipiak K.J, Narkiewicz K, Szelachowska M, Windak A, Czupryniak L, Pawłowski T., Stanowisko Zespołu Ekspertów dotyczące zastosowania produktu leczniczego Mysimba® (chlorowodorek bupropionu i chlorowodorek naltreksonu) we wspomaganiu leczenia otyłości i nadwagi (BMI ≥ 27 kg/m2) z chorobami towarzyszącymi,  Choroby Serca i Naczyń 2016, tom 13, nr 5, 333–348
7. Halseth A ,  Shan K , Gilder K , Malone M , Acevedo L, Fujioka K., Quality of life, binge eating and sexual function in participants treated for obesity with sustained release naltrexone/bupropion, Obesity Science and Practice 2018; 141-153
8. Kudelska W., Wybrane substancje chemiczne stosowane w preparatach Odchudzających, CHEMIA I OCHRONA ŚRODOWISKA 2009, XIII, 9-15
9. Manore MM. Dietary supplements for improving body composition and reducing body weight: where is the evidence? International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 2012. 22: p. 139-154.
10. Kania M, Natalia Derebecka, Przemysław Ł. Mikołajczak, Radosław Kujawski, Przemysław M. Mrozikiewicz, Glukomannan i inne substancje pochodzenia roślinnego stosowane w leczeniu otyłości oraz chorób towarzyszących, Postępy fitoterapii 2/2013:133-139