Pierwsza pomoc w aptece — atak padaczki

Poniższy artykuł przedstawia algorytm postępowania w przypadku sytuacji, gdy w aptece zdarzy się atak padaczki u pacjenta.

Po pierwsze, bezpieczeństwo pacjenta z atakiem padaczki

W sytuacji, gdy w aptece dojdzie do ataku padaczki, najważniejsze jest, aby zapewnić bezpieczeństwo choremu.

1. Jeśli akurat w ekspedycji przebywa kilku pacjentów, należy poprosić, aby opuścili aptekę i poczekali przed wejściem. Nie jest konieczne, aby wzywali pogotowie — poinformuj ich, że jeśli wezwanie karetki okaże się niezbędne, zrobi to personel apteki. Zachowajcie spokój, uspokójcie też „gapiów”. Obserwujący często panikują i krzyczą, ponieważ pacjent z epilepsją gwałtownie wymachuje rękami i nogami. Jeśli warunki lokalowe na to pozwalają, zasłońcie rolety/żaluzje, aby ograniczyć podglądanie chorego.
2. Od pacjenta należy odsunąć wszystkie przedmioty, którymi mógłby zrobić sobie krzywdę — ostre narzędzia, szklane przedmioty itp. Jeśli pacjent znajduje się blisko szklanej gabloty, np. z dermokosmetykami, postarajmy się go delikatnie odsunąć.
3. Aby uniknąć zakrztuszenia, postarajmy się odwrócić pacjenta do pozycji bocznej ustalonej lub przynajmniej na bok.
4. Możemy też zapewnić komfort poprzez poluzowanie ciasnej odzieży, np.: krawata, guziki koszuli, czy szalika.
5. Pacjentowi nie należy wkładać żadnych przedmiotów do ust — można jedynie przytrzymać delikatnie głowę, aby pacjent nie uderzał nią o podłogę. Pacjentowi nie podajemy również żadnych płynów.
6. Pamiętaj, że podczas ataku epilepsji nie wolno na siłę przytrzymywać kończyn chorego. Można za to delikatnie odsunąć go od potencjalnego zagrożenia.
7. Kiedy napad padaczkowy się zakończy, należy zapewnić choremu odpoczynek. Aby zapewnić komfort, można podłożyć pod głowę poduszkę lub ubranie. Dobrze, aby pacjent nadal leżał na boku, co ułatwi odpływ śliny (lub piany) i zapobiegnie zachłyśnięciu.
8. Po zakończonym ataku pacjent jeszcze przez kilkanaście/kilkadziesiąt minut, może czuć się osłabiony, narzekać na ból głowy czy mięśni. Przez ten czas należy zostać z pacjentem i obserwować go. Pacjent nie powinien samotnie opuszczać apteki. Jeśli to możliwe, należy zawiadomić osobę z najbliższego otoczenia, która odprowadzi go bezpiecznie do domu.

Po drugie — kiedy należy wezwać pomoc?

Po ataku padaczki osoby chorujące na epilepsję często nie wymagają dodatkowej interwencji medycznej. Są jednak sytuacje, kiedy należy wezwać pomoc karetki:

• Atak padaczki trwa dłużej niż 5 minut. W sytuacji, gdy u pacjenta rozpocznie się atak, warto kontrolować czas jego trwania. Najczęściej ustępuje on po kilkunastu sekundach, do ok. 3 minut. Jeśli atak trwa dłużej niż 5 minut, konieczne będzie wezwanie pogotowia — długotrwały napad może okazać się szczególnie niebezpieczny;
• Po ustaniu ataku rozpoczął się kolejny napad;
• Po zakończeniu ataku epilepsji pacjent stracił przytomność;
• Pomimo ustania drgawek, pacjent nie odzyskuje świadomości;
• W trakcie trwania napadu (lub po) doszło do zatrzymania oddechu — warto obserwować usta pacjenta. Jeśli sinieją, może to być objaw zatrzymania oddechu;
• U pacjenta pojawiła się gorączka;
• Pacjentka jest w ciąży;
• Chory cierpi na cukrzycę. Jeśli to możliwe, po ustąpieniu napadu, warto wykonać pomiar glukozy we krwi;
• Podczas napadu doszło do skaleczenia, które wymaga zaopatrzenia;
• Napad pojawił się pierwszy raz.

Literatura:

1. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/atak-padaczki-udziel-pomocy
2. https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/jak-zyc-z-padaczka