Amoksycylina w trakcie karmienia piersią

Amoksycylina – uważana była za bezpieczny antybiotyk do stosowania w czasie ciąży – wg FDA miała ona kategorię B. Jednak samo FDA uważa tą kategoryzację za przestarzałą. Czy amoksycylina jest bezpieczna w czasie karmienia piersią?

Amoksycylina zaliczana jest do kategorii L1, leków najbezpieczniejszych w czasie laktacji (wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a). Do tej kategorii zaliczane są:

• substancje lecznicze, które były przyjmowane podczas laktacji przez dużą liczbę matek i nie zaobserwowano żadnego negatywnego ich wpływu na karmione piersią dzieci
• substancje lecznicze, dla których przeprowadzono badania kontrolowane wśród matek karmiących piersią, i dla których te badania wykazały brak ryzyka wpływu na zdrowie dziecka ani odległego działania szkodliwego
• substancje lecznicze, niedostępne drogą doustną dla dziecka
• Substancje lecznicze zaliczane do kategorii L1 określane są jako zgodne z karmieniem piersią

Ponadto zgodnie z klasyfikacją Prof. Briggs’a, jak również przez Amerykańską Akademię Pediatrii i Światową Organizację Zdrowia amoksycylina określana jest jako kompatybilna z karmieniem piersią. Co więcej e-lactancia.org uznaje amoksycylinę jako zgodną z karmieniem piersią, której stosowanie niesie bardzo małe ryzyko dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji.
Amoksycylina nie wpływa na proces laktacji. Może przenikać do mleka mamy, ale następuje to w bardzo małych ilościach. Wg dostępnych danych mniej niż 0,95% dawki leku, przyjętej przez mamę przenika do jej mleka. Jest to ilość bardzo mała i mało prawdopodobne jest aby mogła wywierać niekorzystny efekt na karmione piersią dziecka. Co prawda u niemowląt może dochodzić do zaburzeń flory jelitowej, wystąpienia wymiotów, biegunki czy wysypki. Niemniej jednak objawy te mają charakter łagodny i nie ma potrzeby przerywania karmienia piersią lub całkowitego odstawiania dziecka od piersi.
Dotychczas nie zaobserwowano i nie udokumentowano działań niepożądanych występujących u dziecka karmionego piersią, którego mama przyjmowała amoksycylinę. Za bezpieczeństwem stosowania tego antybiotyku w czasie karmienia piersią przemawia również fakt, powszechnego jego stosowania wśród dzieci.
Amoksycylina charakteryzuje się niskim ilorazem M/O=0,04. Iloraz ten to stosunek stężenia wolnej frakcji substancji leczniczej w mleku do jej stężenia we krwi mamy. Parametr ten pozwala na oszacowanie tendencji danej substancji leczniczej do przenikania do pokarmu. Iloraz mniejszy niż 1 wskazuje, że substancja lecznicza w niewielkim stopniu przenika do mleka mamy. Ponadto amoksycylina charakteryzuje się niską Względną Dawką dla Niemowlęcia  (RID=0,1-0,2%). Jest to wartość wyrażana w procentach i jest to ilość związku, jaką otrzymuje dziecko z mlekiem, w przeliczeniu na kilogram masy ciała, w przeliczeniu na dawkę leku (w przeliczeniu na kg masy ciała), jaką przyjmuje mama. Uznaje się, że lek jest bezpieczny, jeżeli wartość ta jest mniejsza niż 10%. Im mniejsza tym lepiej.
W przypadku stosowania amoksycyliny należy bacznie obserwować dziecko i w przypadku zaobserwowania: wymiotów, biegunki, wysypki lub innych niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
W przypadku stosowania amoksycyliny w czasie karmienia piersią należy jej przyjmowanie zsynchronizować z przystawianiem dziecka do piersi. Lek należy przyjmować bezpośrednio po karmieniu. Wg niektórych autorów, w przypadku leków najbezpieczniejszych nie ma konieczności zachowywania przerw pomiędzy przyjęciem leku a kolejnym karmieniem dziecka. Rzeczywiście amoksycylina jest lekiem bezpiecznym w czasie karmienia piersią, ale jeżeli tylko jest taka możliwość warto zachować 2-godzinny odstęp od przyjęcia leku do kolejnego przystawienia dziecka do piersi.

Bibliografia:

1. ​Medications and Mothers’ Milk, T.W. Hale, H.E. Rowe, Springer Co. 2016
2. Drugs During Pregnancy and Lactation, C. Schaefer et al., Academic Press Inc, 2014
3. Drugs in Pregnancy and Lactation, G. G. Briggs, Lippincott Williams and Wilkins, 2014
4. Leki w ciąży i laktacji, Frieske K. Et al., MedPharm Polska, 2014
5. The Transfer of Drugs and Other Chemicals Into Human Milk, AAP, Committee on Drugs, Pediatrics 2001, 108(3), 776-789
6. The Transfer of Drugs and Therapeutics Into Human. Breast Milk: An Update on Selected Topics. Pediatrics, 2013, 132(3), e796-e809
7. Breastfeeding and maternal medication. Recommendations for Drugs in the Eleventh WHO Model List of Essential Drugs, WHO, Genewa, 2002
8. Australian Government, Department of Health, Therapeutic Goods Administration https://www.tga.gov.au/prescribing-medicines-pregnancy-database
9. Baza e-lactancia.org http://www.e-lactancia.org/producto/91
10. Baza LactMed https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~UgZtLu:2